پایگاه خبری صدای میراث: کارشناسان کوه و کوهنوردی با استناد به گزارش یک گروه هلندی درباره وضعیت آتشفشانی کوه دماوند اعلام کردند: ارتفاع کوه دماوند بیش از ۶۰ متر کوتاه شده است.
کوه دماوند بلندترین کوه ایران و غرب آسیا، بلندترین آتشفشان آسیا و خاورمیانه و سومین آتشفشان مرتفع در نیمکره شرقی پس از کوه کلیمانجارو و کوه البروس است. قله دماوند همچنین دوازدهمین قله برجسته جهان و بخشی از چالش کوهنوردی هفت کوه آتشفشانی است.
ارتفاع دماوند از نقشه باخ و ناسا تا اعلام سازمان نقشه برداری
کوه دماوند در تاریخ سیزدهم تیرماه سال ۱۳۸۷ به عنوان نخستین اثر طبیعی ایران در فهرست آثار ملی کشور از سوی سازمان میراث فرهنگی وقت و سال ۱۳۸۱ به عنوان «اثر طبیعی ملی» در فهرست مناطق چهارگانه و حفاظت شده سازمان محیط زیست قرار گرفت.
دماوند در اساطیر ایران و شاهنامه فردوسی، محل به بند کشیده شدن ضحاک، شخصیت منفور اسطوره های ایران است که مارهای روی دوش خود را با مغز جوانان ایران سیراب می کرد.
سازمان نقشه برداری کشور سال ۱۳۸۵ و احتمالا براساس نقشه ای که یک گروه هلندی پس از بررسی دماوند تدوین کرد، ارتفاع قله دماوند ۵۶۱۰ متر عنوان شد. این ارتفاع در شرایطی تعیین شد که سال ۱۹۶۶ میلادی، «آلن باخ» بر اساس تصاویر ماهوارهای ارتفاع قله را ۵۶۷۰ متر اندازهگیری کرد و بعدها با بررسی یک یک گروه بلژیکی، یک متر به این ارتفاع افزوده شد و دماوند با ارتفاع ۵۶۷۱ متر در تمامی کتاب های درسی وارد شد. این عدد همچنان بر روی بسیاری از یادبودهای قله دماوند ذکر میشود. پایگاه ملّی دادههای علوم زمین ایران و وبگاه رصدخانه زمین ناسا نیز به ترتیب ارتفاع ۵۶۷۰ و ۵۶۷۱ متر را برای کوه دماوند ذکر کردهاند.
ارتفاع دماوند کاهش یافته است
جواد نظامدوست، موسس انجمن غار و غارشناسی ایرانیان و مربی فدراسیون کوهنوردی ایران به صدایمیراث اعلام کرد: ارتفاع کوه دماوند براساس مطالعات جدید نسبت به نقشه تخصصی که حدود ۴۰ سال قبل تهیه و ارتفاع این کوه را ۵۶۷۱ متر در جهان اعلام کرده بود، بیش از ۶۰ متر کاهش یافته است.
این متخصص غارها و کوهستان های ایران به صدای میراث گفت: اطمینان داریم که ارتفاع کوه دماوند به دلایل مختلف کاهش یافته است.
جواد نظامدوست افزود: احداث جاده های مختلف به دور دماوند برای اتصال روستاهای مختلف به یکدیگر منجر به ریزش بخش هایی از کوه دماوند شده است که این موضوع کاملا در کنار جاده ها قابل مشاهده است. همچنین وجود معادنی از سال های قبل در دماوند فعال بودند و حدود دو همچنان فعال هستند با برداشت بی رویه پوکه و کانی های معدنی منجر به فرو ریختن بخش هایی از دماوند شده است.
قد دماوند چرا کوتاه شد؟
این متخصص غارها و کوهستان های ایران افزود: راه های زیادی از سال های دور و همچنین راه های جدید در سال های اخیر برای صعود به سمت قله در چهار جبهه دماوند باز شده و با پاکوب شدن رویشگاه های طبیعی این کوه و تخریب پوشش گیاهی فرسایش خاک نیز تشدید شده است و بخشی از خاک سطح دماوند نیز با باد برداشته می شود که همه این مسایل منجر به کاهش ارتفاع کوه دماوند شده است.
جواد نظامدوست، عضو هیات موسس انجمن غار و غارشناسی ایرانیان و مربی فدراسیون کوهنوردی ایران اعلام کرد: با توجه به نقشهبرداری های انجام شده توسط یک تیم اتریشی که ۱۰ سال بر دماوند کار کردند و تمام این کوه اسطوره ای ایران را دور زدند و زمین شناسی، گیاه شناسی و هواشناسی دماوند را بررسی کردند، ارتفاعی که آن ها با دستگاه اندازه گیری ارتفاع ثبت کردند، کوه دماوند با ۵۶۷۱ متر در جهان ثبت شد. در حالی که الان نقشه اخیری که از کوه دماوند ثبت شده است، ارتفاع این کوه را ۵۶۱۰ متر مشخص کرده است. بنابراین شک نداریم که ارتفاع کوه دماوند به مرور زمان کوتاه تر شده است.
برداشت بی رویه معادن عامل اصلی کاهش ارتفاع بود
امیر محمدپور مالک یکی از باشگاه های کوهنوردی دماوند که خود و پدرش سابقه بالای کوهنوردی دماوند را در کارنامه ورزشی خود دارند نیز در گفت وگوی اختصاصی با صدای میراث اعلام کرد: در نقشه ۴۰ سال قبل که یک گروه اتریشی از دماوند منتشر کرد ارتفاع این کوه ۵۶۷۱ متر تعیین شد.
او افزود: حدود ۱۵ سال قبل یک تیم هلندی به ایران آمدند و کوه دماوند را برای بررسی وضعیت فعالیت آتشفشانی دماوند بررسی و دور تا دور کوه دماوند را سونداژ کردند که براساس اطلاعات علمی آن ها که به دانشکده ژئوفیزیک دانشگاه تهران تحویل شد، ارتفاع کوه دماوند ۵۶۱۰ متر تعیین شد.
او افزود: ۹۰ درصد فرسایش و کاهش ارتفاع کوه دماوند به دلیل معادنی بود که بصورت افقی در ارتفاع بین ۲۷۰۰ تا ۳۱۰۰ متر برداشت داشتند و دورتادور این کوه را بصورت افقی تراشیدند.

محمدپور با اعلام این که اگرچه ممکن است دقت دستگاه ها متفاوت باشد اما کاهش ارتفاع کوه دماوند یک واقعیت است و بیشترین آسیب را معادنی به کوه دماوند وارد کردند که دورتادور دامنه این کوه را بصورت افقی به داخل کوه تخلیه کردند.
این مربی کوهنوردی و مالک یک باشگاه کوهنوردی در دماوند اعلام کرد: در یکی از معادن دماوند تمام پوکه تهران از این کوه تامین می شد که البته بسه شدند و الان تنها دو معدن در کوه دماوند فعال است. وقتی خاک دامنه برداشت شود مشخص است که ارتفاع کاهش می یابد.
این کوهنورد پرسابقه ایرانی اعلام کرد: گزارش تهیه شده از وضعیت کوه دماوند هم اکنون در اختیار دانشکده ژئوفیزیک دانشگاه تهران است و آن ها می توانند اطلاعات کاملتری از دلیل کوتاه شدن ارتفاع دماوند منتشر کنند.
نوشته دماوند ۶۰ متر کوتاه شد/قامت کوه دماوند چرا آب رفت؟ اولین بار در صدای میراث. پدیدار شد.