بخش خبرخوان؛ سلامت نیوز
به گزارش سلامت نیوز به نقل از همشهری، پوست‌پوست شدن اطراف ناخن مشکلی شایع است که بسیاری از افراد به‌ویژه در فصل زمستان یا هنگام شست‌وشوی مداوم دست‌ها با آن روبه‌رو می‌شوند.
این مشکل در نگاه اول شاید ساده به‌نظر برسد، اما می‌تواند دردناک بوده و زمینه بروز عفونت‌های پوستی را فراهم کند. علت پوست‌پوست شدن اطراف ناخن معمولاً به خشکی بیش‌ازحد پوست یا کمبود مواد مغذی برمی‌گردد، هرچند برخی بیماری‌های پوستی نیز در ایجاد آن نقش دارند. توجه به این موضوع اهمیت دارد، زیرا سلامت کوتیکول‌ها نقش محافظتی در برابر نفوذ میکروب‌ها ایفا می‌کند. در ادامه، به دلایل اصلی، روش‌های درمانی و مراقبتی این مشکل می‌پردازیم.
تعریف و شناخت موضوع
کوتیکول یا همان پوست نازک اطراف ناخن، سد محافظتی مهمی برای جلوگیری از ورود باکتری‌ها و قارچ‌ها محسوب می‌شود. زمانی که این ناحیه خشک یا آسیب‌دیده باشد، این سد دفاعی تضعیف می‌شود و زمینه برای التهاب یا عفونت فراهم می‌گردد. بنابراین، مراقبت از این بخش نه تنها به داشتن ناخن‌هایی زیبا کمک می‌کند، بلکه یکی از راه‌های حفظ سلامت عمومی پوست دست است.
علائم و نشانه‌ها
پوست‌پوست شدن اطراف ناخن معمولاً با مجموعه‌ای از نشانه‌ها همراه است که بسته به شدت مشکل ممکن است متفاوت باشند:
- خشکی و زبری پوست: اغلب اولین علامت محسوب می‌شود و معمولاً با ترک‌های ریز همراه است.
- پوسته‌ریزی مداوم: تکه‌های کوچک پوست اطراف ناخن جدا می‌شوند و ظاهر ناخوشایندی ایجاد می‌کنند.
- قرمزی و التهاب: در مراحل پیشرفته، پوست اطراف ناخن حساس و ملتهب می‌شود.
- درد و سوزش: ترک‌های عمیق ممکن است هنگام تماس با آب یا لمس اشیاء دردناک شوند.
- احتمال عفونت: در صورت دستکاری یا بی‌توجهی، میکروب‌ها وارد پوست شده و عفونت ایجاد می‌کنند.
دلایل بروز یا عوامل خطر
پوست‌پوست شدن اطراف ناخن می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد. خشکی شدید پوست یکی از اصلی‌ترین علل است که به‌ویژه در هوای سرد یا پس از شست‌وشوی مکرر دست‌ها رخ می‌دهد. از سوی دیگر، کمبود ویتامین‌هایی مانند ویتامین A، ویتامین c یا ویتامین‌های گروه B نیز در ضعیف شدن پوست نقش دارد. عادات نادرست مثل جویدن ناخن یا کندن پوسته‌ها، استفاده طولانی‌مدت از شوینده‌های قوی بدون دستکش و حتی برخی بیماری‌های پوستی مانند اگزما یا پسوریازیس می‌توانند این مشکل را تشدید کنند. در بعضی افراد نیز عفونت‌های قارچی یا باکتریایی عامل اصلی محسوب می‌شوند.
روش‌های درمان یا پیشگیری
درمان پوست‌پوست شدن اطراف ناخن به علت ایجاد آن بستگی دارد. در موارد خفیف، استفاده مداوم از مرطوب‌کننده‌ها و پرهیز از تماس بیش‌ازحد با آب کافی است. اگر کمبود ویتامین‌ها دلیل اصلی باشد، مصرف مواد غذایی سرشار از ویتامین یا استفاده از مکمل‌ها تحت نظر پزشک پیشنهاد می‌شود. در شرایط شدیدتر یا همراه با عفونت، استفاده از داروهای موضعی ضدالتهاب یا ضدقارچ لازم است.
نکته مهم این است که اصلاح سبک زندگی و مراقبت‌های روزانه تأثیر چشمگیری در بهبود این مشکل دارد. نوشیدن آب کافی، مصرف غذاهای غنی از امگا ۳، استفاده از دستکش هنگام شست‌وشو و پرهیز از کندن پوست اطراف ناخن همگی اقداماتی ساده اما بسیار مؤثر هستند.
نکات مراقبتی و اقدامات روزانه
برای جلوگیری از پوست‌پوست شدن اطراف ناخن رعایت چند نکته ساده در زندگی روزمره می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد:
- شست‌وشوی دست با آب ولرم به جای آب خیلی داغ
- خشک کردن کامل دست‌ها پس از شست‌وشو
- استفاده منظم از کرم دست یا روغن‌های گیاهی
- پوشیدن دستکش هنگام تماس با مواد شوینده یا شیمیایی
- پرهیز از جویدن ناخن یا کندن پوسته‌ها
- تغذیه متعادل شامل میوه، سبزیجات و مغزها برای تأمین ویتامین‌ها
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر علائم تنها به خشکی یا پوسته‌ریزی خفیف محدود باشند، معمولاً با مراقبت خانگی برطرف می‌شوند. اما در شرایطی مانند التهاب و قرمزی شدید، ترشح چرک، درد مداوم یا گسترش پوسته‌پوسته شدن به سایر نواحی پوست، مراجعه به پزشک ضروری است. همچنین اگر پس از چند هفته استفاده از روش‌های خانگی بهبودی حاصل نشود، بررسی تخصصی توسط پزشک پوست توصیه می‌شود.
راز داشتن ناخن‌های سالم
پوست‌پوست شدن اطراف ناخن هرچند مشکل شایعی است، اما با مراقبت‌های ساده و توجه به تغذیه می‌توان از بروز آن پیشگیری کرد. استفاده منظم از مرطوب‌کننده‌ها، پرهیز از تماس مداوم با شوینده‌های قوی و نوشیدن آب کافی از اقدامات کلیدی هستند. اگر این مشکل با التهاب و عفونت همراه شود، مراجعه به پزشک بهترین راهکار برای جلوگیری از عوارض بعدی خواهد بود.
