بازارهای مالی به شدت به اخبار و داده‌های اقتصادی حساس‌اند، اما یک عامل دیگر هم هست که می‌تواند در چند دقیقه ورق را برگرداند: سخنرانی‌های رئیس فدرال رزرو. هر جمله‌ای که در این سخنرانی‌ها گفته می‌شود، می‌تواند انتظارات سرمایه‌گذاران را تغییر دهد و نوسانات شدیدی در بازار ایجاد کند.
وقتی رئیس فدرال رزرو درباره نرخ بهره، تورم یا سیاست‌های پولی صحبت می‌کند، معامله‌گران سهام، اوراق قرضه، ارزهای دیجیتال و حتی بازار کالاها به سرعت واکنش نشان می‌دهند. به همین خاطر، این سخنرانی‌ها به یکی از مهم‌ترین محرک‌های کوتاه‌مدت در بازارهای جهانی تبدیل شده‌اند.
در این مقاله بررسی می‌کنیم چرا سخنرانی فدرال رزرو چنین تأثیری دارد، نمونه‌های تاریخی آن چه بوده و سرمایه‌گذاران چطور می‌توانند برای مواجهه با این نوسانات آماده باشند.
فدرال رزرو و جایگاه رئیس آن
فدرال رزرو، همان بانک مرکزی آمریکا، یکی از قدرتمندترین نهادهای مالی دنیاست. این نهاد مسئول کنترل تورم، تنظیم نرخ بهره و مدیریت نقدینگی است. تصمیم‌هایش آن‌قدر گسترده اثر می‌گذارد که حتی اگر در ایران، اروپا یا آسیا فعالیت کنید، باز هم ردپای سیاست‌های فدرال رزرو را در بازار می‌بینید.
اما چرا همه چشم‌ها به رئیس فدرال رزرو دوخته می‌شود؟ چون او کسی است که مسیر آینده را به زبان می‌آورد. یک جمله درباره رشد اقتصادی یا حتی اشاره‌ای کوتاه به نرخ بیکاری می‌تواند معامله‌گران را به فکر تغییر استراتژی بیندازد. به همین خاطر، سخنان رئیس فدرال رزرو فقط خبر نیست. این سخنان، برای بسیاری مثل نقشه راهی است که نشان می‌دهد در ماه‌های آینده چه باید کرد.
اگر به تقویم اقتصادی نگاه کنید، تاریخ و ساعت سخنرانی‌های رئیس فدرال رزرو با رنگی متفاوت مشخص شده‌اند. سرمایه‌گذاران حرفه‌ای این لحظه‌ها را جدی می‌گیرند. آن‌ها می‌دانند ممکن است در عرض چند دقیقه دلار جهش کند، بازار سهام قرمز شود یا حتی بیت کوین با نوسان شدید روبه‌رو شود.
به زبان ساده، رئیس فدرال رزرو در جایگاهی ایستاده که می‌تواند تنها با کلماتش بازارهای جهانی را تکان دهد. به همین دلیل هر بار که او پشت تریبون می‌رود، معامله‌گران از نیویورک تا توکیو و حتی تهران منتظر شنیدن و تحلیل هر واژه سخنرانی هستند.
چرا سخنرانی فدرال رزرو نوسان ایجاد می‌کند؟
بازارها بر اساس انتظار حرکت می‌کنند. معامله‌گران هر روز داده‌های اقتصادی را بررسی می‌کنند، اما تا زمانی که رئیس فدرال رزرو موضع رسمی خود را اعلام نکند، این انتظارها قطعی نمی‌شوند. وقتی او درباره نرخ بهره، تورم یا سیاست‌های آینده صحبت می‌کند، در واقع سیگنال می‌دهد که اقتصاد آمریکا و جهانی به کدام سمت خواهد رفت.
فرض کنید پاول، رئیس فعلی فدرال رزرو، در سخنرانی‌اش اشاره کند که «تورم هنوز بالاست و نیاز به سیاست انقباضی داریم». همین جمله می‌تواند موجب شود تا معامله‌گران به‌سرعت دلار بخرند و سهام خود را بفروشند. یا اگر بگوید «نشانه‌هایی از کاهش تورم دیده می‌شود»، بازار می‌تواند امیدوار به کاهش نرخ بهره شود و موجی از خرید در سهام به‌راه بیفتد.
اثر این سخنرانی‌ها محدود به آمریکا نیست. چون دلار ارز مرجع دنیاست، تغییر ارزش آن روی بازارهای جهانی هم تأثیر مستقیم می‌گذارد. طلا، نفت، اوراق قرضه و حتی ارزهای دیجیتال، همه از همین چند جمله تأثیر می‌گیرند. پس برعکس آنچه انتظار می‌رود، تاثیر فدرال رزرو بر قیمت بیت کوین نیز یک تاثیر مستقیم است.
به همین دلیل، سخنرانی فدرال رزرو فقط یک رویداد خبری ساده نیست. برای بسیاری از فعالان بازار، این لحظه می‌تواند مرز میان سود و زیان باشد.
نمونه‌های تاریخی از تأثیر سخنرانی‌ها
اگر به گذشته نگاه کنیم، بارها دیده‌ایم که تنها چند جمله از سخنرانی فدرال رزرو کافی بوده تا بازارها در عرض چند ساعت تغییر جهت دهند. این اثر فقط محدود به سهام و اوراق نیست؛ بازار رمزارز هم بارها از همین سخنرانی‌ها سیگنال گرفته است.
در سال ۲۰۱۳، بن برنانکه، رئیس وقت فدرال رزرو، در کنگره آمریکا گفت کاهش سیاست خرید اوراق قرضه در دستور کار است. این جمله که بعدها به «taper tantrum» معروف شد، سهام و اوراق را تکان داد و به‌طور غیرمستقیم روی بیت کوین هم اثر گذاشت. در آن زمان بیت کوین هنوز نوپا بود، اما کاهش اعتماد به سیاست‌های حمایتی باعث شد بخشی از سرمایه‌گذاران به سمت دارایی‌های جایگزین مثل رمزارزها بروند.
در ۲۰۱۸، جروم پاول اعلام کرد نرخ بهره باید همچنان افزایش یابد. این موضع باعث ریزش شاخص‌های وال‌استریت شد و هم‌زمان فشار زیادی روی بازار رمزارزها وارد کرد. همان سال بیت کوین از محدوده‌ی نزدیک به ۲۰ هزار دلار تا حدود ۳ هزار دلار سقوط کرد. بسیاری از تحلیل‌گران یکی از عوامل تشدیدکننده‌ی این روند نزولی را سیاست انقباضی فدرال رزرو می‌دانند.
نمونه واضح‌تر در دوران کرونا (۲۰۲۰) بود. وقتی پاول اعلام کرد فدرال رزرو آماده است نقدینگی عظیمی وارد سیستم کند، بازارها از سقوط نجات پیدا کردند. این تصمیم علاوه‌بر اینکه بازار سهام را بالا کشید، برای بیت کوین هم نقطه‌ی عطفی شد. از آن زمان موجی از سرمایه‌گذاران نهادی وارد بازار رمزارز شدند و همین اتفاق یکی از عوامل اصلی رشد تاریخی بیت کوین تا بالای ۶۰ هزار دلار در ۲۰۲۱ بود.
حتی در ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ هم بارها دیدیم که با هر سخنرانی پاول درباره تورم و نرخ بهره، بیت کوین به‌شدت واکنش نشان داد. کافی بود او بگوید «نرخ بهره بالاتر می‌ماند» تا بیت کوین در عرض چند ساعت چند هزار دلار افت کند. برعکس، هر زمان صحبت از کاهش فشار تورمی یا امکان کاهش نرخ بهره شد، بازار رمزارزها جانی دوباره گرفت.
این نمونه‌ها بیانگر آن است که سخنرانی‌های رئیس فدرال رزرو فقط دغدغه معامله‌گران وال‌استریت نیست. حالا هر سرمایه‌گذار بیت کوین هم می‌داند که یک جمله ساده می‌تواند جهت بازار را تغییر دهد.
چگونه سرمایه‌گذاران باید واکنش نشان دهند؟
وقتی رئیس فدرال رزرو پشت تریبون می‌رود و سخنرانی فدرال رزرو را انجام می‌دهد، بسیاری از معامله‌گران تازه‌کار هیجان‌زده می‌شوند. آن‌ها به اولین جمله واکنش نشان می‌دهند و وارد معامله می‌شوند؛ نتیجه هم معمولاً چیزی جز ضرر نیست. چون بازار در چند دقیقه اول پر از هیجان و سوءبرداشت است.
سرمایه‌گذاران باتجربه جور دیگری عمل می‌کنند. آن‌ها قبل از سخنرانی می‌دانند سناریوهای احتمالی چیست. مثلاً اگر پاول بگوید نرخ بهره بالا می‌ماند، دلار قوی‌تر می‌شود و سهام تحت فشار قرار می‌گیرد. اگر هم اشاره‌ای به کاهش فشار تورمی کند، بازار ممکن است نفس راحتی بکشد. داشتن این پیش‌فرض‌ها باعث می‌شود واکنش عجولانه نداشته باشند.
یک نکته‌ی مهم دیگر مدیریت ریسک است. معامله‌گران حرفه‌ای حجم معاملات خود را در این روزها کمتر می‌کنند یا برای پوزیشن‌هایشان حد ضرر می‌گذارند. به این ترتیب، حتی اگر بازار بر خلاف انتظارشان حرکت کند، زیان کنترل‌شده خواهد بود.
بعضی‌ها هم ترجیح می‌دهند اصلاً معامله نکنند. آن‌ها صبر می‌کنند تا غبار اولیه فروکش کند. چون تجربه نشان داده واکنش‌های بازار به سخنرانی‌ها گاهی موقت است. بعد از یکی دو روز که تحلیل‌گران متن کامل سخنرانی را بررسی می‌کنند و داده‌های اقتصادی تازه منتشر می‌شود، تصویر واقعی‌تر شکل می‌گیرد.
از طرف دیگر، نباید سخنان رئیس فدرال رزرو را جدا از بقیه داده‌ها دید. مثلاً اگر او درباره تورم هشدار دهد ولی گزارش تورم ماهانه نشانه‌ای از کاهش را نشان بدهد، بازار سردرگم می‌شود و نوسان بیشتر خواهد بود. در چنین شرایطی، کسی که هم حرف‌ها و هم داده‌ها را کنار هم می‌گذارد، تصمیم منطقی‌تری می‌گیرد.
پس سؤال اینجاست: شما می‌خواهید در لحظه‌ی هیجان بخشی از موج باشید یا با آرامش و برنامه‌ریزی، از فرصت‌ها استفاده کنید؟ استراتژی درست این است که از قبل آماده باشید، نه اینکه در آخرین لحظه واکنش نشان دهید.
جمع‌بندی
سخنرانی فدرال رزرو فقط چند جمله در یک نشست خبری نیست. این سخنان در واقع نقشه‌ای هستند که سرمایه‌گذاران از آن برای پیش‌بینی آینده اقتصاد آمریکا و بازارهای جهانی استفاده می‌کنند. تاریخ نشان داده یک جمله ساده می‌تواند قیمت دلار را تغییر دهد، بازار سهام را متزلزل کند یا حتی ارزهای دیجیتال را به سوی جهش یا رکود بکشاند.
ما دیدیم چرا این سخنرانی‌ها چنین قدرتی دارند: چون انتظارات بازار را تغییر می‌دهند. مرور نمونه‌های تاریخی هم نشان داد بارها همین جملات کوتاه نقطه شروع نوسان‌های بزرگ بوده‌اند. برای سرمایه‌گذار، دانستن این نکته حیاتی است که واکنش عجولانه می‌تواند پرهزینه باشد. بهترین رویکرد این است که از قبل برای سناریوهای مختلف آماده باشید، حجم معاملات را مدیریت کنید و سخنان رئیس فدرال رزرو را در کنار داده‌های اقتصادی ببینید.
اگر می‌خواهید در دنیای سرمایه‌گذاری تصمیم‌های آگاهانه بگیرید، دنبال کردن سخنرانی فدرال رزرو باید بخشی از برنامه روزانه‌تان باشد. این کار هم شما را از موج‌های هیجانی دور نگه می‌دارد، هم فرصت می‌دهد با دید بازتری از نوسان‌ها استفاده کنید.
پس دفعه بعد که تاریخ سخنرانی رئیس فدرال رزرو در تقویم اقتصادی مشخص شد، آماده باشید؛ شاید همان روز مسیری تازه در بازار شکل بگیرد.
