پایگاه خبری صدای میراث: سرریز شدن چاه های سپتیک و نفوذ و انتقال آب به زیر بنای كاروانسرای گنجعلی خان كرمان كه گزارش آن دو روز قبل در خبرگزاری ایلنا منتشر و یكروز بعد و بصورت شتابزده از سوی معاون میرث فرهنگی و مدیر پایگاه میراث جهانی كاروانسرای گنجعلی خان كرمان در روزنامه همشهری تكذیب شد، صحت دارد.
صدای میراث برای راستی آزمایی اظهارات معاون میراث فرهنگی استان كرمان و مدیر پایگاه میراث جهانی كاروانسرای گنجعلی خان در روزنامه همشهری كه بدون بررسی صحت و سقم ماجرا منتشر شده بود با دستیابی به تصاویر و مشاهدات میدانی همکاران خود در کرمان تایید می کند که نه تنها آب ناشی از سرریز چاه های سپتیک به این مجموعه میراث جهانی و با ارزش كشور نفوذ کرده است که همچنان با لوله گذاری و توسط حجره بستنی فروشی به زیر بنا هدایت می شود.
این گزارش و تصاویر آن مشخص می کند كه اظهارات معاون میراث فرهنگی استان كرمان و مدیر پایگاه میراث جهانی كاروانسرای گنجعلی خان منطبق بر واقعیت نیست و پر شدن چاه های سپتیك مجموعه و نفوذ آب به بنا و تداوم هدایت جریان آب از حجره بستنی فروشی مستقر در كاروانسرای گنجعلی خان واقعیت دارد.
نقض پنهان شروط یونسكو
ماجرا از انتشار گزارش ایلنا از فعالیت یک باب حجره فالوده و بستنی‌فروشی در داخل کاروانسرای گنجعلی‌خان و ورود روزانه بیش از 200 لیتر آب از مخزن 500 لیتری زیرزمینی این حجره، آغاز شد که مخازن 12 هزار لیتری سپتیک مجموعه را پر کرد و به نفوذ آب به زیر بنا و جداره ها منجر شد.
کاروانسرای گنجعلی‌خان كه در بخشی از بازار بزرگ و تاریخی كرمان قرار دارد در دوره شاه عباس صفوی بنا شد. این كاروانسر در فهرست 52 كاروانسرای كشور در فهرست میراث جهانی یونسكو ثبت شد.
به گزارش صدای میراث، ارزیابان یونسكو پیش از ثبت جهانی این اثر چند پیش شرط گذاشته بودند. كور كردن قنات موجود در زیر كاروانسرای گنجعلی خان، قرار دادن سه مخزن چاه سپتیك برای جمع آوری آب و فاضلاب استفاده شده در مجموعه با هدف حفظ استحكام و ماندگاری بنا از جمله شروط یونسكو برای ثبت جهانی این اثر بود كه البته اجرایی شد و در نهایت كاروانسرای گنجعلی خان كرمان در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت.
تكذیب همزمان
با رسانه ای شدن ماجرای نفوذ آب به كاروانسرای گنجعلی خان كرمان، فرناز فرهی مقدم به روزنامه همشهری گفت: «بعد از انتشار این خبر از كاروانسرا بازدید كردیم و هیچ نشانه ای از آسیب ندیدیم.»
علی جمیل كرمانی، مدیر پایگاه میراث جهانی كاروانسرای گنجعلی خان كرمان نیز در گفت وگو با همین روزنامه مدعی شد كه «تخلیه چاه سپتیك بطور مرتب انجام شده و اگر ادعا شده که سرریز شدن آب بر اثر مصرف زیاد آب است، پس باید نم یا رطوبتی دیده شده باشد که موردی در بازدیدهای اخیر مشاهده نشده است.»
بررسی های صدای میراث درباره ادعاهای مطرح شده از سوی معاون میراث فرهنگی استان كرمان و مدیر پایگاه میراث جهانی كاروانسرای گنجعلی خان كه بدون بررسی های كافی منتشر شده است، نشان داد كه نه تنها چاه سپتیك این كاروانسرا سرریز شده است بلکه سرریز زیر سطحی آب از چاه های سپتیك به درون بنا و جداره های آن نفوذ كرده است. همچنین حجره بستنی فروشی این كاروانسرا نیز مخزن آب 500 لیتری خود را نیز با لوله گذاری و پمپاژ آب به زیر بنا هدایت می کند.
بستنی فروشی كه گنجعلی خان را به آب بست
برخی فعالین و كاركنان میراث فرهنگی استان كرمان كه صدای میراث به دلیل احتمال برخوردهای غیرحرفه ای اداره كل میراث فرهنگی این استان از ذكر نام آن ها خودداری می كند، اعلام کردند: تخلیه چاه های سپتیك كاروانسرای گنجعلی خان كرمان هر سه ماه یكبار مبلغی حدود 30 میلیون تومان هزینه دارد و این مبلغ باید از سوی حجره دار بستنی فروشی كاروانسرا پرداخت شود. از 40 روز قبل نیز مخازن سپتیک غیرفعال شده و بستنی فروشی مستقر در این كاروانسرا روزانه 200 لیتر آب مصرفی ذخیره شده در مخزن اختصاصی 500 لیتری تعبیه شده در این حجره را با لوله كشی و استفاده از پمپ به زیر كاروانسرا منتقل می كند و آب مصرفی به مخازن سپتیك ریخته نمی شود.
سرریز شدن سپتیك‌ها و نفوذ آب به بنای كاروانسرا
براساس گزارش و تصاویر اختصاصی صدای میراث از وضعیت چاه های سپتیك كاروانسرای گنجعلی خان و همچنین اطلاعاتی كه كارشناسان و فعالین میراث فرهنگی کرمان در اختیار این رسانه قرار داده اند، حدود سه هفته قبل و پس از سرریز شدن مخازن سپتیك كاروانسرای گنجعلی خان و نفوذ آب به زیر بنا و جداره های آن، مسئولین میراث فرهنگی استان كرمان از ترس رسانه ای شدن موضوع و اطلاع یافتن وزارت میراث فرهنگی از کم کاری ه ای صورت گرفته، بلافاصله با یك دستگاه كفكش اقدام به تخلیه آب مخازن سپتیك كرده اند. پس از تخلیه سپتیک ها این مخازن غیرفعال شده و 200 لیتر آب مصرفی بستنی فروشی داخل كاروانسرا نیز با استفاده از پمپ و لوله گذاری به زیر این بنای ثبت جهانی شده هدایت می شود.
مصرف آب در كاروانسرای گنجعلی خان كرمان به اندازه ای بالا است كه سه چاه سپتیك ذخیره آب آن هر سه ماه پر می شود. در یك نمونه خردادماه سال گذشته، سه دستگاه خودروی سنگین حمل فاضلاب به این مجموعه رفتند و حدود 12 هزار لیتر آب موجود در مخازن سپتیك را خالی كردند. شهریورماه همان سال و درست پس از سه ماه از تخلیه مخازن موجود در زیر كاروانسرا، بار دیگر چاه های سپتیك پر شدند و حجره بستنی فروشی كه هربار باید حدود 30 میلیون تومان برای تخلیه آب مخازن سپتیك پرداخت می كرد، برای صرفه جویی در هزینه ها اقدام به لوله گذاری در مخزن 200 لیتری ذخیره آب مصرف شده در حجره خود كرد تا آب ذخیره شده را به وسیله یک دستگاه پمپ به زیر كاروانسرا هدایت كند!
نوشته نفوذ آب به كاروانسرای گنجعلی خان كرمان صحت دارد اولین بار در صدای میراث. پدیدار شد.
