پایگاه خبری صدای میراث: عرصه و حریم خانه باغ تاریخی و ثبت ملی شده امین اسلامی، متعلق به «ابوالحسن امین الاسلامی» از خان‌های مشهور نیشابور در دوره پهلوی اول و دوم، توسط فرماندار سابق نیشابور و شهرداری این شهر با بهانه كاهش ترافیك شهری تبدیل به خیابان شده و به دلیل تردد روزانه صدها خوددوی سبك و سنگین از عرصه این خانه – باغ تاریخی، بنای ثبت ملی شده دچار فرسایش شده و علاوه بر شكسته شدن شیشه ها، بنای ثبت ملی شده امین اسلامی نیز دچار نشست شده و باغ آن در حال خشكیدن است.
به گزارش صدای میراث، خانه باغ امین اسلامی با 32 هكتار وسعت درست روبروی باغ ملی نیشابور واقع شده و در تاریخ ۱۹ اسفندماه سال ۱۳۸۰ به شماره ۴۸۰۹ در فهرست آثار ملی كشور ثبت شده و هرگونه دخل و تصرف در آن جرم است. اما حالا از سال 1401 تاكنون این خانه باغ تاریخی تبدیل به خیابان شده و هیچكس هم پاسخگوی رفتار صورت گرفته با این اثر ملی نیست.
خانه امین اسلامی كه در فهرست آثار ملی ثبت شده و در مركز باغ امین اسلامی قرار دارد، 1300 متر مربع مساحت دارد و در دوطبقه احداث شده است. این خانه تاریخی دارای یك سالن مركزی، 9 اتاق به متراژهای مختلف كه بصورت قرینه در هر طبقه قرار گرفته اند و یك پیشخوان ستون دار است كه با پلان نیم دایره به ضلع جنوبی عمارت چسبیده است. درون باغ نیز فضاهایی شامل اسطبل، مطبخ، انباری و محل سكونت سرایدار خانه تاریخی امین اسلام ساخته شده است. این عمارت توسط معمارباشی احداث شده است. باغ تاریخی امین اسلامی توسط شهرداری نیشابور و براساس توافق نامه ای میان ورثه و شهرداری نیشابور، تملك و تبدیل به پارك شد. اما خانه تاریخی امین اسلامی همچنان در اختیار ورثه است. اما شهرداری نیشابور بدون توجه به حریم و عرصه اثر تاریخی ثبت ملی شده اقدام به آسفالت ریزی در عرصه این خانه تاریخی كرده و با خیابان كشی مسیر تردد خودروهای سبك و سنگین را از عرصه این اثر تاریخی هموار كرده است.
مخالفت میراث و مسیرسازی فرماندار سابق نیشابور
در ماجرای خیابان كشی در عرصه خانه تاریخی و ثبت ملی شده امین اسلامی در نیشابور كه بدون توجه به قوانین میراث فرهنگی و رعایت حریم و عرصه این اثر تاریخی انجام شده است، اداره كل میراث فرهنگی خراسان رضوی در سال 91 مخالفت جدی خود را با این اقدام اعلام كرد و پس از آن نیز انجمن های میراث فرهنگی و مردم نیشابور با ایجاد زنجیره انسانی به دور این خانه درخواست توقف طرح را مطرح كردند. شهرداری نیشابور نیز كه پیشتر از خیابان كشی در عرصه خانه تاریخی امین الاسلام خبر داده بود در تارنمای خود اعلام كرد كه این طرح متوقف شده است. حالا 3 سال بعد درست همین چند روز پیش فعالین میراث فرهنگی با ارسال ویدیوهای به صدای میراث از تردد خودروهای سبك و سنگین در عرصه و حریم خانه تاریخی و ثبت ملی شده امین اسلامی در شهر نیشابور خبر داده و می گویند كه خیابان كشی و آسفالت ریزی آن از مدت ها پیش انجام شده و عرصه و حریم این بنای تاریخی ثبت ملی شده به روی خودروهای سبك و سنگین باز شده است كه منجر به نشست بخش هایی از این خانه تاریخی و شكستن شیشه ها شده است.
برخی فعالین میراث فرهنگی نیشابور همچنین به صدای میراث خبر داده اند كه دو سال قبل و پس از اعتراضات مردمی به خیابان كشی در عرصه و حریم این خانه تاریخی، سرهنگ ابوطالب جوان فرماندار سابق نیشابور در دولت سیزدهم با حضور در این محل به كمك نیروی انتظامی، طرح شهرداری نیشابور برای خیابان كشی در عرصه خانه – باغ تاریخی امین اسلامی كه در فهرست آثار ملی ثبت شده است را به همراه نیروی انتظامی در عرصه و حریم این اثر تاریخی اجرا كرد.
وعده توخالی شهرداری نیشابور
بررسی های بیشتر صدای میراث نیز نشان داد كه نیمه دوم آذرماه سال ۱۴۰۱ با ایجاد تغییراتی در محوطه این اثر ثبت ملی شده، به ترافیک خودرویی شهر نیشابور اجازه ورود به محوطه این اثر تاریخی داده شد. هدف از این اقدام «کاهش مشکلات ترافیکی این محدوده از شهر» از سوی تارنمای شهرداری نیشابور اعلام شد.
شهرداری نیشابور اعلام كرده بود كه این طرح «به گونه ای برنامه‌ریزی شده که آسیبی به باغ و عمارت تاریخی وارد نشود.» اما در یکی از تصاویری كه در وبگاه شهرداری نیشابور منتشر شد، قطع و حذف تعدادی درخت و یک آب نمای باغ برای ایجاد تقاطع و چراغ راهنمایی مشهود بود.
۱۹ آذرماه سال ۱۴۰۱ نیز احسان زهره‌وند، معاون کل میراث فرهنگی وقت خراسان رضوی اعلام كرد: «بدون اطلاع به میراث‌فرهنگی، شبانه عملیات عمرانی تعریض خیابان و ایجاد مسیر سواره در عرصه اثر تاریخی انجام شده است.» او گفته بود كه طرح «غیرقانونی» اجرا شده و باعث «ایجاد خطر برای عابرین» خواهد شد.
۲۲ آذرماه سال ۱۴۰۱ نیز «توقف عملیات عمرانی در باغ تاریخی امین الاسلامی نیشابور» اعلام شد. حالا اما براساس ویدیوی اختصاصی صدای میراث، نه تنها این طرح متوقف نشده كه آسفالت ریزی در عرصه خانه تاریخی امین اسلامی انجام و با خیابان كشی در عرصه این اثر تاریخی تردد خودروها منجر به آسیب به بخش هایی از بنا و براساس آنچه فعالین میراث فرهنگی نیشابور به صدای میراث گفته اند، نشست بخش هایی از خانه شده است.
نوشته خانه تاریخی خان نیشابور خیابان شد اولین بار در صدای میراث. پدیدار شد.
