تخت‌ جمشید خواری در مرودشت؟

پایگاه خبری صدای میراث: همزمان با آغاز تلاش ها برای تدقیق حرایم آثار و محوطه های تاریخی در وزارت میراث فرهنگی، شهرداری مرودشت با پیگیری نماینده این شهرستان در مجلس شورای اسلامی و همکاری برخی کارشناسان اداره میراث فرهنگی استان فارس اقدام به برچیدن بخشی از حریم درجه ۲ تخت جمشید کرد و با این تصمیم ۴۵۰ هکتار از حریم درجه ۲ تخت جمشید به همراه بخش زیادی از عرصه شهر باستانی پارسه از این مجموعه جدا و به شهر مرودشت الحاق می شود.

نماینده مردم مرودشت در مجلس شورای اسلامی در اقدامی عجیب و بدون اعلام نظر تصمیم گیران اصلی در وزارت میراث فرهنگی کشور با خوشحالی اعلام کرده است که «۹۶۰ هکتار به محدوده شهری شهر مرودشت پس از سال ها انتظار افزوده شد.»

اشاره اسفندیار عبداللهی البته به تصویب طرح تفصیلی شهر مرودشت است که او آن را «نه تنها نقشه ای برای ساماندهی و توسعه شهری است که نقشه راهی برای آینده ای روشن تر، شهری منسجم تر و زیستگاهی شایسته تر برای شهروندان» خوانده است.

اما چه میزان از محدوده ۹۶۰ هکتاری افزوده شده به شهر مرودشت در حریم تخت جمشید قرار دارد و چرا اسفندیار عبدالهی اعلام نکرده است که بخشی از طرح تفصیلی شهرستان مرودشت که از سوی شهرداری این شهر و با همکاری چند تن از کارشناسان اداره میراث فرهنگی استان فارس و البته پیگیری شخص او قرار است به محدوده شهری مرودشت الحاق شود درست به قلب تخت جمشید زده و بخش وسیعی از شهر پارسه و حریم درجه ۲ تخت جمشید را با برخورداری از آثار زیر سطحی از دوره پیش از تاریخ تا هخامنشی شامل می شود؟

تلاش برای الحاق بقایای گسترده شهر پارسه به محدوده شهری مرودشت

صدای میراث در روزهای گذشته از برخی کارشناسان خبره میراث فرهنگی درخواست کرد با بررسی طرح تفصیلی شهرستان مرودشت و مشاهدات میدانی، اطلاعات مربوط به نفوذ شهر مرودشت به محدوده میراث جهانی تخت جمشید را برای انتشار در اختیار این رسانه قرار دهند. صدای میراث البته این اقدام را با توجه به اظهارات مسئولین وزارت میراث فرهنگی که درخواست مشارکت مردم برای حفاظت از آثار تاریخی کشور را دارند در همکاری با کارشناسانی که تجربه حریم گذاری بر آثار تاریخی را دارند، انجام داد و همین جا اعلام می شود، نام این کارشناسان برای محفوط ماندن آن ها از فشارهای بعدی محفوظ می ماند. همچنین تاکید می شود این گزارش تنها با هدف هشدار و اطلاع رسانی و شفاف سازی در مورد خطر کوچک شدن حریم درجه ۲ تخت جمشید با درخواست و فشار افراد صاحب نفوذ در مرودشت منتشر شده است.

تخت جمشید دارای چندین کمربند حفاظتی است که حفظ آن ها برای حفظ اصالت و ارزش این محوطه میراث جهانی ایران ضروری است. محدوده کمربند حفاظتی تخت جمشید که حریم درجه ۲ این اثر نامگذاری شده است، حدود ۱۲ هزار هکتار وسعت دارد و آثاری همچون تخت جمشید، بقایای شهر پارسه، نقش رستم، نقش رجب و شهر باستانی استخر را به همراه سازه هایی از دوره های پیش از تاریخ و بعدتر شامل می شود.

کمربند حفاظتی حریم دو تخت جمشید همچنین منظر فرهنگی ارزشمند دشت مرودشت شناخته می شود که اتفاقا در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت رسیده است. تخت جمشید سال ۱۹۷۹ میلادی به ثبت جهانی رسید و در گزارش سال ۲۰۲۳ به یونسکو حریم ۷ هزار هکتاری این اثر به یونسکو اعلام شد. همچنین ۱۲ هزار هکتار حریم درجه ۲ تخت جمشید نیز که به ثبت جهانی رسیده است در همین گزارش به یونسکو اعلام و تاکید شد: «توسعه کالبدی شهر مرودشت یکی از مهمترین عوامل تهدید کننده اصالت و یکپارچگی محوطه میراث جهانی تخت جمشید با تمام متعلقات آن است.»

متعلقات تخت جمشید که در گزارش ارسال شده به یونسکو آمده است، بقایای گسترده شهر پارسه در دشت مرودشت و آثار معماری که عمدتا شاه نشین بوده و تل آجری را نیز در خود جای داده بود می شود. متعلقاتی که حالا براساس تصمیم عجیب شهرداری مرودشت و حمایت کامل نماینده مرودشت در مجلس و البته همکاری کارشناسان اداره میراث فرهنگی استان فارس و محوطه تخت جمشید قرار است به شهر مرودشت الحاق و تغییر کاربری آن ها انجام شود.

شکستن کمربند حفاظتی تخت جمشید در طرح تفصیلی شهرداری مرودشت

این اقدام در شرایطی صورت گرفته است که سال ۱۳۹۰ هرگونه تغییر کاربری اراضی خارج از محدوده طرح هادی روستاها و توسعه ساخت و سازهای جدید در این محدوده که با تغییر کاربری اراضی کشاورزی مواجه می شود ممنوع شده است. کارشناسان آنزمان می دانستند که توسعه شهر مرودشت به سمت تخت جمشید نه تنها اقدامی سوداگرانه در بخش زمین ایجاد می کند که حتی منجر به آلودگی محیط زیستی این محدوده و از بین رفتن لایه های تاریخی – فرهنگی بخشی از شهر پارسه می شود. دانشی که گویی در کارشناسان فعلی که اقدام به امضای طرح تفصیلی شهر مرودشت و الحاق ۴۵۰ هکتار از حریم درجه دو تخت جمشید به شهر مرودشت از محدوده مصوب الحاق ۹۶۰ هکتار به این شهر کرده اند.

اقدام شهرداری مرودشت و حمایت نماینده مردشت در مجلس شورای اسلامی برای الحاق ۴۵۰ هکتار از حریم درجه ۲ تخت جمشید که دارای آثار ارزشمند پیش از تاریخ تا هخامنشی است به محدوده شهری مرودشت نه تنها منجر به شکسته شدن کمربند حفاظتی دشت مرودشت و تخت جمشید شده است که در اتفاقی عجیب بدون اطلاع ستاد مرکزی وزارت میراثفرهنگی در تهران انجام شده است که خود اقدامی خلاف قوانین مرتبط با حفاظت از آثار تاریخی است.

هم اکنون نقشه طرح تفصیلی شهرستان مرودشت که به امضای کارشناسان اداره کل میراث فرهنگی استان فارس و شهرداری و احتمالا نماینده مرودشت در مجلس رسیده است، روی میز علیرضا ایزدی مدیرکل دفتر ثبت آثار تاریخی در معاونت میراث فرهنگی است و او هنوز نقشه برچیدن حریم درجه دو تخت جمشید را امضاء نکرده است.

نکته جالب آن که هنوز مشخص نیست به چه دلیل نماینده مرودشت و شهرداری این شهر علاقه وافر به توسعه کالبدی شهر مرودشت به سمت تخت جمشید داشته اند در حالی که زمین های بسیاری در جنوب شرق این شهر قرار دارد که اتفاقا محل ساخت مسکن مهر و … است و ظرفیت توسعه کالبدی شهر را دارد. این مهمترین سوال است که چرا حریم درجه دو تخت جمشید باید به محدوده شهری مرودشت افزوده شود؟

نفوذ به محوطه هخامنشی فیروزی

حریم درجه ۲ تخت جمشید به دلیل وجود شهر پارسه، تل آجری و محوطه های تاریخی متعدد آن جزو محدوده ممنوعه تخت جمشید اعلام شده است. محدوده ای که حالا با تغییر استانی نقشه ها قرار است به محدوده شهری مرودشت الحاق شود و در این مسیر تغییر کاربری طمین های زراعی نیز امری معمول قلمداد می شود و ساخت و سازها در حریم ممنوعه تخت جمشید انجام می شود.

کارشناسانی که در همکاری با صدای میراث به بازدید از محدوده ای که قرار است از داخل حریم درجه ۲ تخت جمشید به شهر مرودشت الحاق شود پرداختند به صدای میراث اطلاع داده اند که بخش زیادی از بقایای شهر پارسه که هنوز مطالعات باستان شناختی بر آن ها صورت نگرفته و البته سازه های معماری دوره هخامنشی در آن ها شناسایی شده است به همراه برخی تپه های هخامنشی در نزدیکی تل آجری به محدوده شهر مرودشت الحاق خواهد شد. به گفته آن ها حدود ۱۰۰ هکتار از بقایای شهر پارسه در این محدوده که به محوطه های هخامنشی فیروزی شناخته می شود احتمالا قربانی طرح الحاق حریم درجه ۲ تخت جمشید به شهرستان مرودشت می شود.

اکنون باید از شهرداری مرودشت و نماینده مرودشت در مجلس و کارشناسان میراث فرهنگی در اداره کل میراث فرهنگی استان فارس پرسید که هدف از کشاندن توسعه شهر مرودشت به سمت تخت جمشید و نفوذ به حریم درجه دو این میراث جهانی که به عنوان کمربند حفاظتی ممنوعه این اثر شناخته می شود چیست؟ در حالی که این توسعه می تواند در بخش جنوب شرق شهر مرودشت اتفاق بیفتد و حریم ممنوعه تخت جمشید مورد تعرض واقع نشود.

The post تخت‌ جمشید خواری در مرودشت؟ first appeared on صدای میراث.

نوشته تخت‌ جمشید خواری در مرودشت؟ اولین بار در صدای میراث. پدیدار شد.